الباب الأول: خمس المكاسب بين أقوال (الأئمة) وفتاوى الفقهاء
مدير الموقع
الإثنين 9 يونيو 2008 م
<p class="a1" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636553"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#008000">الفصل الأول: حقائق خطيرة ومثيرة:- [حقائق خطيرة ومثيرة حول الخمس]:=</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636553"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">من خلال دراستي لموضوع خمس المكاسب اكتشفت حقائق مهمة -في غاية الأهمية- ومع ذلك فهي -حسب علمي- مجهولة تماماً لدى جميع الذين يقومون بدفعه وأدائه إلى المجتهدين أو (السادة) المنتسبين إلى بيت أمير المؤمنين <span style="COLOR: black">علي</span> عليه السلام، وتأتي أهمية هذه الحقائق من كونها تحدث انقلاباً كاملاً في نظرة من يطلع عليها ومفهومه القديم (للخمس)، وسيكتشف لأول مرة الفرق الهائل بين التقاليد الموروثة والحقائق المجهولة! ولا يحتاج بعدها إلاَّ إلى شيء من الجرأة والاستقلالية في الرأي للتمرد على الموروث الخاطئ من أجل الحقيقة الصحيحة، من هذه الحقائق:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">الحقيقة الأولى:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن أداء خمس المكاسب إلى الفقيه لا يستند إلى أي دليل ولا أصل له بتاتاً في أي مصدر من المصادر الحديثية الشيعية المعتمدة<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn1" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn1" name="_ftnref1"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[1]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup><span class="a2"><span style="LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 13.0pt"><font color="#0000ff">،</font></span></span> وبعبارة أخرى أصرح وأوضح:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن هذا الأمر لا يستند ولو إلى نص واحد أو دليل منقول عن الأئمة المعصومين الذين ينبغي أن يكون اعتماد المذهب عليهم ومرجع فتاوى علمائه -لاسيما في الأمور العظيمة- إليهم يدل -أو حتى يشير مجرد إشارة- إلى ما يفعله الكثير اليوم طبقاً إلى الفتاوى التي توجب على المقلد إعطاء خمس أرباحه وأمواله وكسبه إلى الفقيه، إذ لا وجود لهذا النص في أي مصدر من المصادر المعتمدة -كما أسلفت- فهل تصدّق؟!!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">الحقيقة الثانية:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهي أعظم وأعجب! وبقدر ما هي كذلك فهي مجهولة أو مستورة بحيث لا يعرفها أحدٌ من الجماهير التي تعتقد بوجوب دفع (الخمس)... هذه الحقيقة هي:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن كثيراً من النصوص الواردة عن الأئمة تسقط (الخمس) عن <span style="COLOR: black">الشيعة</span> وتبيحه لهم -خصوصاً- في زمن الغيبة إلى حين ظهور <span style="COLOR: black">المهدي المنتظر</span>. <o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">الحقيقة الثالثة:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهي أعظم وأطم!! إن هذه النصوص تجعل حكم أداء الخمس للإمام ذاته وفي حالة حضوره الاستحباب أو التخيير بين الأداء وتركه وليس الوجوب.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">الحقيقة الرابعة:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهي غريبة حقاً وملفتة للنظر بشكل مثير! إن أحداً من علماء المذهب الأقدمين الذين عليهم قام المذهب وتكون، كالشيخ <span style="COLOR: black">المفيد</span> (ت <span style="COLOR: red">413</span>هـ) أو السيد <span style="COLOR: black">المرتضى علم الهدى</span> (ت <span style="COLOR: red">436</span>هـ)، أو <span style="COLOR: black">شيخ الطائفة أبي جعفر الطوسي</span> (ت <span style="COLOR: red">460</span>هـ)، وغيرهم لم يذكر قط مسألة إعطاء الخمس إلى الفقهاء، بل ربما لم تخطر لهم على بال.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">الحقيقة الخامسة:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهي عجب في عجب!! تظهر هذه الحقيقة جلية بمجرد إجراء مقارنة سريعة بين حكم أداء الخمس للفقيه وأدائه للإمام، إذ يلاحظ التناقض التام بين الحكمين: <o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فمع أن الخمس -حسب النظرية <span style="COLOR: black">الإمامية</span> - هو حق الإمام إلا أن حكم أدائه إليه في كثير من الروايات المعتبرة الاستحباب وليس الوجوب -كما سيأتي من خلال عرض هذه الروايات لاحقاً- فكيف ارتقت درجة أدائه إلى الفقيه، فصار حكمه واجباً؟! في حين أن الفتوى التي أدخلت الفقيه في الموضوع إنما أدخلته بقياسات واجتهادات غايتها أن تجعل منه نائباً أو وكيلاً عن صاحب الحق (الإمام) لا أكثر.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فكيف تغير الحكم وارتفع من درجة الاستحباب إلى الوجوب مع أن المنطق يقضي في أن يكون -في أحسن أحواله- مشتركاً بينهما أي: مستحباً مع الالتفات إلى الفارق الكبير بين الفقيه وبين الإمام المعصوم في الدرجة والمنزلة فكان المفترض أن ينزل الحكم من الاستحباب إلى الإباحة وهذا هو الذي جاءت به كثير من النصوص عن الأئمة وقال به كثير من الفقهاء، والمقصود بالإباحة هنا أن صاحب المال يباح له التصرف بماله دون أن يطالب بأداء خمسه إلى أي جهة كانت.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">الحقيقة السادسة:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن نظرية الخمس في أصل تكوينها تجعل للإمام نفسه نصف الخمس، وهو حق الله تعالى ورسوله صلى الله عليه وآله وسلم وذي القربى. أما النصف الآخر فهو لليتامى والمساكين وابن السبيل من بني هاشم، يُعطى له أي الإمام ليفرقه فيهم لا ليأخذه لنفسه<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn2" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn2" name="_ftnref2"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[2]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إلا أن الواقع المشاهَد أن الفقيه يأخذ الخمس كله دون مراعاة هذه القسمة.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فكيف؟! هل يباح للفقيه من الحقوق ما لا يباح للإمام ذاته؟! أم ماذا؟</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">الحقيقة السابعة:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن نظرية الخمس في شكلها الأخير تقسم الخمس نصفين -كما أسلفت في الحقيقة السادسة- نصف للفقيه باعتباره نائباً عن الإمام، ونصف لفقراء بني هاشم (يتاماهم ومساكينهم وأبناء سبيلهم) وليس للغني ذكر فيها.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وإذن فليس للأغنياء الذين ينتسبون إلى أهل البيت نصيب فيه؛ لأنهم ليسوا من صنف الفقهاء ولا من صنف الفقراء، فما يفعله هؤلاء من أخذ الأموال باسم الخمس بحجة النسب باطل لا يسنده دليل.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذه الحقيقة مجهولة من قبل عامة من يقوم بدفع (الخمس) إليهم إذ يدفعون تلك الأموال لكل من يدعي النسبة دون النظر إلى كونه غنياً أم فقيراً.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">الحقيقة الثامنة:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهكذا نصل إلى القول بأن إخراج (الخمس) وإعطاءه إلى الفقهاء لا يستند إلى أي نص عن أي إمام معصوم، وإنما هو فتوى مختلفٌ فيها لبعض -وليس جميع- الفقهاء المتأخرين -وليس المتقدمين-.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وقد اختلف الفقهاء فيها وفي تفصيلاتها كثيراً، من فقيه إلى فقيه، ومن زمان إلى زمان، وظلت هذه الفتوى تعاني من النقص ومن إجراءات التحوير والتطوير جيلاً بعد جيل، وقرناً بعد قرن، دون أن تستقر على صورة نهائية وإلى اليوم!! مما يجعل كل عارف بهذه الحقائق على يقين من عدم استناد هذه الفتوى إلى دليل. <o:p></o:p></span></b></p> <p class="a1" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636554"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#008000">الفصل الثاني: الأدلة التفصيلية على الحقائق السابقة:-</font></span></b></a><font color="#008000"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"> </span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636555"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">النصوص الواردة عن الأئمة المعصومين في إسقاط الخمس:-</font></span></b></a><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><strong><span>* عن <span style="COLOR: black">أبي عبد الله</span> عليه السلام -وقد سئل-: <span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[من أين دخل على الناس الزنا؟ قال: من قبل خمسنا أهل البيت. إلا شيعتنا الأطيبين فإنه محلل لهم لميلادهم]]</span></span><span class="a2"><sup><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">(</span></sup></span></strong><a title="" style="mso-footnote-id: ftn3" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn3" name="_ftnref3"><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><strong>[3]</strong></span></span></span></span></span></a><span><strong><sup><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">في هذا النص يظهر واضحاً أن الإمام <span style="COLOR: black">الصادق</span> أباح الخمس لشيعته، وهذا مع وجوده وحضوره، وأن <span style="COLOR: black">الشيعة</span> غير ملزمين بدفعه من أجل أن يطيب ميلادهم، ولا يكونوا أبناء زنا إذا امتنعوا عن أدائه كبقية الناس من غير <span style="COLOR: black">الشيعة</span> الذين دخل عليهم الزنا بذلك!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن أحدهما عليه السلام قال: </strong></span><strong><span class="a7"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[إن أشد ما فيه الناس يوم القيامة صاحب الخمس، فيقول: يا رب خمسي.</span></span><span class="a7"><span dir="ltr" style="FONT-WEIGHT: normal; FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></span></strong></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">وقد طيَّبنا ذلك لشيعتنا لتطيبَ ولادتهم ولتزكوَ أولادهم]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn4" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn4" name="_ftnref4"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[4]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><strong>وقد رواه <span style="COLOR: black">الطوسي</span> في <span style="COLOR: black">الاستبصار</span> هكذا: <span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[إن أشد ما فيه الناس يوم القيامة أن يقوم صاحب الخمس فيقول: يا رب خمسي، وقد طيَّبنا ذلك لشيعتنا لتطيب ولادتهم وليزكو أولادهم]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn5" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn5" name="_ftnref5"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[5]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذا النص كسابقه في إباحة الخمس <span style="COLOR: black">للشيعة</span> وعدم إلزامهم به حتى في زمن حضور الإمام.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن <span style="COLOR: black">أبي عبد الله</span> عليه السلام في قوله تعالى: </strong></span><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[((وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى)) [الأنفال:41]- قال: هي والله الإفادة يوماً بيوم إلا أن أبي جعل شيعته في حل ليزكوا]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn6" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn6" name="_ftnref6"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[6]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن <span style="COLOR: black">أبي عبد الله</span> عليه السلام قال: </strong></span><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[إن الناس كلهم يعيشون في فضل مظلمتنا، إلا أنَّا أحللنا شيعتنا من ذلك]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn7" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn7" name="_ftnref7"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[7]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">والنصان الأخيران واضحا الدلالة على أن الأئمة قد أحلوا الخمس لشيعتهم وأسقطوه عنهم.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن <span style="COLOR: black">أبي عبد الله</span> عليه السلام قال:- </strong></span><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[وهو يتحدث عن أنهار الدنيا الخمسة فما سقت أو استقت فهو لنا، وما كان لنا فهو لشيعتنا، وليس لعدوّنا منه شيءٌ إلا ما غصب عليه، وإن وليَّنا لفي أوسع مما بين ذه إلى ذه]]</span> يعني: ما بين السماء والأرض.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn8" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn8" name="_ftnref8"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[8]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">تأمّل قول الإمام: (ما كان لنا فهو لشيعتنا) أي: إن حق الإمام ملك لشيعته أباحه لهم. والمالك حُرٌّ في تصرفه بملكه، فإذا كان الإمام نفسه قد ملّك شيعته ما كان له من نصيب في الخمس فبأي حق يأتي من وضع نفسه وكيلاً عنه دون توكيل منه ليطالب بحقه الذي تنازل عنه، بل يشدد في المطالبة؟!.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إذا كان لرجل على آخر دين تنازل له عنه والتنازل مكتوب في وثيقة مصدقة ومعتبرة، ثم مات الرجل فهل من حق ورثته المطالبة بالدين؟</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">أليست هذه الروايات وغيرها من أمثالها وثائق معتبرة يمكن إبرازها من قبل أي مسلم عند من يطالبه بشيء اسمه الخمس؟!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وإذا لم تكن هذه وثائق معتبرة فبأي رواية يمكن أن يكون الاعتبار؟ ولماذا يضرب بهذه الروايات عرض الحائط حتى كأنها لم توجد، ويؤخذ بغيرها من أمثالها؟! وتأمل-أيضاً- قوله عليه السلام: (وإن ولينا لفي أوسع مما بين ذه إلى ذه). أي: لا يجب عليه شيء إذ هو في سعة من أمره أوسع مما بين السماء والأرض!<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><strong>* عن <span style="COLOR: black">أبي عبد الله</span> عليه السلام -وقد جاءه أحد أتباعه بمال فرده عليه وقال:- <span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[قد طيبناه لك وأحللناك فيه فضم إليك مالك وكل ما في أيدي شيعتنا من الأرض فهم فيه محللون حتى يقوم قائمنا]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn9" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn9" name="_ftnref9"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[9]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.<o:p></o:p></strong></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذا تطبيق عملي للروايات السابقة في إباحة الخمس، وإذا جمعنا هذه الروايات إلى غيرها يتبين لنا أن الخمس مباح من قبل الإمام <span style="COLOR: black">الصادق</span> عليه السلام ومن بعده حتى يقوم <span style="COLOR: black">القائم</span> -­أي <span style="COLOR: black">المهدي المنتظر</span> -، فمن أوجبه إذن، إذا كان الإمام نفسه قد أباحه؟!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن <span style="COLOR: black">يونس بن يعقوب</span> قال: </strong></span><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[كنت عند أبي عبد الله عليه السلام فدخل عليه رجل من القماطين فقال: جعلت فداك تقع في أيدينا الأرباح والأموال وتجارات نعرف أن حقك فيها ثابت وإنا عن ذلك مقصرون، فقال عليه السلام: ما أنصفناكم أن كلفناكم ذلك اليوم]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn10" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn10" name="_ftnref10"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[10]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذا فيه أن التكليف بدفع الخمس ينافي الإنصاف!! هذا والإمام حاضر فكيف وقد غاب؟!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن <span style="COLOR: black">علي بن مهزيار</span> أنه قال: </strong></span><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[قرأت في كتاب لأبي جعفر عليه السلام إلى رجل يسأل أن يجعله في حل من مأكله ومشربه من الخمس فكتب عليه السلام بخطه: من أعوزه شيءٌ من حقي فهو في حل]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn11" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn11" name="_ftnref11"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[11]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* جاء رجل إلى أمير المؤمنين عليه السلام قال: </strong></span><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[يا أمير المؤمنين أصبت مالاً أغمضتُ فيه أفلي توبة؟ قال: ائت بخمسه، فأتاه بخمسه فقال: هولك، إن الرجل إذا تاب تاب مالُه معه]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn12" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn12" name="_ftnref12"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[12]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.<o:p></o:p></strong></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وقد بوَّب <span style="COLOR: black">الطوسي</span> في <span style="COLOR: black">الاستبصار</span>: (باب ما أباحوه لشيعتهم -عليهم السلام- من الخمس حال الغيبة)<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn13" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn13" name="_ftnref13"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[13]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup> أورد تحته عدة روايات منها ما سبق ذكرها ومنها:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن <span style="COLOR: black">أبي عبد الله</span> عليه السلام قال: </strong></span><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[هذا لشيعتنا حلال الشاهد منهم والغائب، والميت منهم والحي ومن تولَّد منهم إلى يوم القيامة فهو لهم حلال]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn14" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn14" name="_ftnref14"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[14]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن <span style="COLOR: black">أبي جعفر</span> عليه السلام قال: قال أمير المؤمنين عليه السلام: </strong></span><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[هلك الناس في بطونهم وفروجهم؛ لأنهم لم يؤدوا إلينا حقنا، ألا وإن شيعتنا من ذلك وآباءهم في حل]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn15" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn15" name="_ftnref15"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[15]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>* وروى في موضع آخر الرواية التالية:- عن <span style="COLOR: black">أبي عبد الله</span> عليه السلام قال: </span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: olive; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: mylotus; mso-hansi-font-family: mylotus; mso-fareast-language: EN-US">{كان رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم إذا أتاه المغنم أخذ صفوه وكان ذلك له، ثم يقسم ما بقي خمسة أخماس، ثم يأخذ خمسه ثم يقسم أربعة أخماس بين الناس}</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn16" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn16" name="_ftnref16"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[16]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذا يعني أن المغنم هو غنيمة الحرب خاصة؛ لأن أموال الناس ومكاسبهم وعقاراتهم لا ينطبق عليها هذا القول إذ هي لا يمكن -ولم يحدث- أن يؤتى بها ويأخذ منها رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم ولا غيره ما يعجبه ثم بعد ذلك يقسمها خمسة أقسام يأخذ واحداً منها ثم يقسم الأربعة الأقسام الأخرى بين الناس. وهذا ما جاء في رواية أخرى:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن <span style="COLOR: black">عبد الله بن سنان</span> قال: سمعت <span style="COLOR: black">أبا عبد الله</span> عليه السلام يقول: </strong></span><span><strong><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[ليس الخمس إلا في الغنائم خاصة]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn17" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn17" name="_ftnref17"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[17]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</strong></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span><span dir="rtl"></span><strong>* عن العبد الصالح عليه السلام: </strong></span><strong><span><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[وله –أي: الإمام- نصف الخمس كاملاً، ونصف الخمس الباقي بين أهل بيته، فسهم ليتاماهم، وسهم لمساكينهم، وسهم لأبناء سبيلهم...]]</span> وفي آخر الرواية يعود ليقول: </span><span><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[وجعل للفقراء قرابة الرسول صلى الله عليه وآله وسلم نصف الخمس]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn18" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn18" name="_ftnref18"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[18]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></strong><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فالخمس إذن نصفه للإمام -حسب هذه الرواية- ونصفه للفقراء (اليتامى والمساكين وأبناء السبيل) فليس للأغنياء فيه نصيب وإن كانوا من ذرية أهل البيت، وعلى هذا نص الفقهاء قديماً وحديثاً- كما سيأتي:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فهذه هي أقوال الأئمة وتوجيهاتهم في الروايات الواردة عنهم، فإن كان موضوع الخمس وأحكامه قد أسست على أقوال الأئمة، فهذه أقوالهم... وإن كانت أسست على شيء آخر فذلك شأن من أسسها والأئمة منه برآء، ولا علاقة لنا به ولا حجة له علينا، وهنا يحق لنا أن نتساءل ونقول: فمن أين نشأ القول بوجوب الخمس وأدائه إلى الفقيه؟! ومتى؟!!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">هذا ما سأحاول الإجابة عنه من خلال استقراء أقوال فقهاء المذهب. <o:p></o:p></span></b></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636556"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">كبار الفقهاء يُسقطون الخمس أيضاً:-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636556"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">لم يكن الحكم بإباحة الخمس وإسقاطه عن <span style="COLOR: black">الشيعة</span>، وعدم إلزامهم به قولاً للأئمة فقط -وإن كان هذا يكفي؛ لأن قول الإمام حجة -حسب قواعد المذهب- ولا اجتهاد مع النص أو قول الإمام، وإنما على هذا الحكم أيضاً كبار فقهاء المذهب ومشاهيره على مر التاريخ محتجين بهذه الروايات التي أسلفنا ذكرها مما يدل صراحة على اعتبارها عندهم.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">من هؤلاء الفقهاء:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ا- العلامة <span style="COLOR: black">أحمد الأردبيلي</span> (ت <span style="COLOR: red">993</span>هـ): الذي كان أبرز فقهاء عصره على الإطلاق حتى لُقب بالفقيه المقدس!!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">يقول <span style="COLOR: black">الأردبيلي</span>: اعلم أن عموم الأخبار.. يدل على السقوط بالكلية في زمان الغيبة والحضور، بمعنى عدم الوجوب الحتمي... وهذه الأخبار هي التي دلت على السقوط حال الغيبة، وكون الإيصال مستحباً أي: زمن الحضور كما هو مذهب البعض مع ما مر من عدم تحقق الوجوب إلا قليلاً لعدم دليل قوي على الأرباح والمكاسب وعدم الغنيمة.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn19" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn19" name="_ftnref19"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[19]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">تأمل التشابه بين هذه الفتوى ونصوص الأئمة السابقة، وكيف يستدل على سقوط الخمس بالأخبار الواردة عن الأئمة.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>2</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- <span style="COLOR: black">محمد الباقر السبزواري</span> (<span style="COLOR: red">1018</span>هـ-<span style="COLOR: red">1090</span>هـ):</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">قال في <span style="COLOR: black">ذخيرة المعاد</span>: المستفاد من الأخبار الكثيرة في بحث الأرباح كصحيحة <span style="COLOR: black">الحارث بن المغيرة النضري</span>، وصحيحة الفضلاء وصحيحة <span style="COLOR: black">زرارة</span> وصحيحة <span style="COLOR: black">علي بن مهزيار</span>، وصحيحة <span style="COLOR: black">ضريس</span> وحسنة <span style="COLOR: black">الفضيل</span>، ورواية <span style="COLOR: black">محمد بن مسلم</span> ورواية <span style="COLOR: black">داود بن كثير</span> ورواية <span style="COLOR: black">الحارث بن المغيرة</span> ورواية <span style="COLOR: black">معاد بن كثير</span>، ورواية <span style="COLOR: black">إسحاق بن يعقوب</span>، ورواية <span style="COLOR: black">عبد الله بن سنان</span>، ورواية <span style="COLOR: black">حكم</span> مؤذن بني عبس، إباحة الخمس <span style="COLOR: black">للشيعة</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn20" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn20" name="_ftnref20"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[20]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وقد خير بين الإباحة وبين حفظ حصة الإمام إلى حين ظهوره أو قيام الفقيه بصرفه احتياطاً على سبيل الاستحباب لا الوجوب في موضع آخر<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn21" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn21" name="_ftnref21"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[21]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup> مع ميله الشديد إلى الإباحة عملاً بالأخبار الواردة.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>3</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- الشيخ محمد حسن النجفي (ت <span style="COLOR: red">1266</span>هـ)<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn22" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn22" name="_ftnref22"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[22]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">قال بعد استعراضه الأخبار التي تحلل الخمس للشيعة:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وكيف كان فسبر هذه الأخبار المعتبرة الكثيرة التي كادت تكون متواترة المشتملة على التعليل العجيب والسر الغريب يشرف الفقيه على القطع بإباحتهم عليهم السلام شيعتهم -زمن الغيبة بل والحضور الذي هو كالغيبة في قصور اليد وعدم بسطها- سائر حقوقهم عليهم السلام في الأنفال، بل وغيرها مما كان في أيديهم...</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">أما غير الشيعة فمحرم عليهم أشد تحريم وأبلغه ولا يدخل في أملاكهم شيء منها.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn23" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn23" name="_ftnref23"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[23]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">لاحظ كيف يستدل على الإباحة بالأخبار الواردة عن الأئمة ويصفها بأنها معتبرة، ويقول عن الإباحة في كلامه اللاحق أنها ثبتت شرعاً، إذ قال أيضاً:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">صرح جماعة –أي: من الفقهاء- بأنه ثبت شرعاً إباحتهم عليهم السلام المناكح والمساكن والمتاجر في حال الغيبة وإن كان ذلك بأجمعه للإمام أو بعضه فإنه مباح ولا يجب إخراج حصة الموجودين من أرباب الخمس منه.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn24" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn24" name="_ftnref24"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[24]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>4</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- السيد محمد علي الطباطبائي (ت <span style="COLOR: red">1009</span>هـ):</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">قال- عن الخمس والأنفال في حال الغيبة-: الأصح إباحة الجميع كما نص عليه الشهيدان وجماعة، للأخبار الكثيرة المتضمنة لإباحة حقوقهم في حال الغيبة وكيف كان، فإن المستفاد من الأخبار المتقدمة إباحة حقوقهم عليهم السلام من جميع ذلك.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn25" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn25" name="_ftnref25"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[25]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">لاحظ كيف أن القائلين بالإباحة يحتجون لقولهم بالأخبار الواردة عن الأئمة، وكيف أن المخالفين لهم يغمضون أعينهم عنها!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>5</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- الشهيد الثاني (<span style="COLOR: red">911</span> هـ- <span style="COLOR: red">966</span>هـ):</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">قال بإباحة الأنفال بشكل مطلق في حال الغيبة، وليس إباحة المناكح والمساكن والمتاجر فقط، وقال: إن الأصح هو ذلك.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn26" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn26" name="_ftnref26"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[26]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>6</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- العلامة <span style="COLOR: black">سلار</span>:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">قال: إن الأئمة عليهم السلام قد أحلوا الخمس في زمان الغيبة كرماً وفضلاً <span style="COLOR: black">للشيعة</span> خاصة.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn27" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn27" name="_ftnref27"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[27]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">لاحظ تعبيره: إن الأئمة عليهم السلام قد أحلوا الخمس... إلخ.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>7</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- الشيخ <span style="COLOR: black">يحيى بن سعيد الحلي</span> (<span style="COLOR: red">601</span>هـ-<span style="COLOR: red">690</span>هـ):</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">مال إلى إباحة الخمس وغيره للشيعة حال الغيبة كرماً من الأئمة وفضلاً، ولما استعرض اختلاف أقوال الفقهاء من الإباحة المطلقة إلى الحفظ والوصية والدفن والتفريق والصرف على الفقراء الصالحين عقَّب قائلاً: الله أعلم.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn28" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn28" name="_ftnref28"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[28]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وإذن فالأئمة أباحوا الخمس كرماً وفضلاً، فبأي حق نوجب على الناس ما أباحه الأئمة أنفسهم؟!!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وقد قال جماعة من الفقهاء بإباحة خمس المناكح والمساكن والمتاجر حال الغيبة منهم:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>8</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- شيخ الطائفة أبو جعفر الطوسي (ت <span style="COLOR: red">460</span>هـ).<sup><span style="COLOR: red">(</span></sup></span></b><a title="" style="mso-footnote-id: ftn29" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn29" name="_ftnref29"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[29]</span></span></span></span></span></a><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><sup><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>)</span></sup></b><span dir="ltr"></span><span lang="AR-SA" dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><span dir="ltr"></span><font face="Times New Roman"> </font></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>9</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- المحقق <span class="a3"><span style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; TEXT-DECORATION: none; mso-bidi-font-size: 13.0pt; text-underline: none"><u>الحلي نجم الدين جعفر بن الحسن</u></span></span> (<span style="COLOR: red">602</span>هـ- <span style="COLOR: red">676</span>هـ)<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn30" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn30" name="_ftnref30"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[30]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>10</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- العلامة الحسن بن المطهر الحلي (ت <span style="COLOR: red">709</span> هـ).<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn31" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn31" name="_ftnref31"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[31]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>11</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- القاضي ابن براج (المتوفى في منتصف القرن الخامس الهجري).<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn32" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn32" name="_ftnref32"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[32]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>12</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- الشهيد الأول (ت <span style="COLOR: red">786</span>هـ).<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn33" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn33" name="_ftnref33"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[33]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup> <o:p></o:p></span></b></p> <p class="a1" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636557"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#008000">الفصل الثالث: اضطراب نظرية الخمس واختلافها بين المتقدمين من الفقهاء والمتأخرين:-</font></span></b></a><font color="#008000"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"> </span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636558"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">ماذا عند الشيخ المفيد (</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636558"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">413</span></b></span><font color="#ff00ff"><span style="mso-bookmark: _Toc135636558"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">هـ)؟:-</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Toc135636558"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهو شيخ الطوسي الملقب بشيخ الطائفة، جاء في ترجمته في بداية كتاب الإرشاد ما يلي: (... خاطبه إمام العصر عجل الله فرجه في كتابه الأول: بالأخ السديد والمولى الرشيد، أيها المولى المخلص في ودنا الناصر لنا... إلخ، ويقول في الثاني: من عبد الله المرابط في سبيله إلى ملهم الحق ودليله، سلام عليك أيها العبد الصالح الناصر للحق الداعي إليه بكلمة الصدق... إلخ)<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn34" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn34" name="_ftnref34"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[34]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>. وعلق المترجم على هذه الأقوال فقال: تعرف حينئذ أن من يتخذه حجة الزمن عليه السلام أخاً له ويعترف له بالصدق في الأقوال والرشد في الأمر هو فوق مستوى البشر بعد الحجج الأطهار<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn35" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn35" name="_ftnref35"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[35]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">يقول الشيخ المفيد: قد اختلف قوم من أصحابنا في ذلك –أي: الخمس- عند الغيبة وذهب كل فريق إلى مقال:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فمنهم من يسقط إخراجه لغيبة الإمام وما تقدم من الرخص فيه من الأخبار.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- وبعضهم يوجب كنزه –أي: دفنه- ويتأول خبراً ورد: إن الأرض تظهر كنوزها عند ظهور الإمام وإنه عليه السلام إذا قام دله الله على الكنوز فيأخذها من كل مكان. <o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- وبعضهم يرى صلة الذرية وفقراء الشيعة على طريق الاستصحاب.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- وبعضهم يرى عزله لصاحب الأمر، فإن خشي إدراك الموت قبل ظهوره وصى به إلى من يثق به في عقله وديانته حتى يسلم إلى الإمام إن أدرك قيامه وإلا أوصى به إلى من يقوم مقامه في الثقة والديانة، ثم على هذا الشرط إلى أن يظهر إمام الزمان.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذا القول عندي أوضح من جميع ما تقدم؛ لأن الخمس حق لغائب لم ترسم فيه قبل غيبته شيئاً يجب الانتهاء إليه فوجب حفظه إلى وقت إيابه... وإن ذهب ذاهب إلى ما ذكرناه من شطر الخمس الذي هو خالص الإمام وجعل الشطر الآخر لأيتام آل محمد وأبناء سبيلهم ومساكينهم على ما جاء في القرآن لم يبعد إصابته الحق في ذلك، بل كان على صواب.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وإنما اختلف أصحابنا في هذا الباب لعدم ما يلجأ إليه من صريح الألفاظ، وإنما عدم ذلك لموضع تغليظ المحنة مع إقامة الدليل بمقتضى العقل في الأمر من لزوم الأصول في حفظ التصرف في غير المملوك إلا بإذن المالك وحفظ الودائع لأهلها ورد الحقوق.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn36" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn36" name="_ftnref36"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[36]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">أول ما ينبغي أن يلاحظ أن القول الوحيد المستند إلى الأخبار الواردة عن الأئمة من بين كل الأقوال التي استعرضها الشيخ المفيد هو القول الأول الذي يسقط إخراج الخمس.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وأما باقي الأقوال فهي:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- إما عارية عن الدليل بالكلية أي: الدليل النقلي الذي يمثل قول الإمام. ويعترف الشيخ المفيد أن الخمس حق لغائب لم يرسم فيه قبل غيبته شيئاً يجب الانتهاء إليه!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- وإما مستندة إلى تأويل.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ويلاحظ أيضاً أن الفقيه أو السيد لا موقع لهما من إعراب هذه الأقوال جميعاً!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">كذلك يلاحظ -كما يعبر أحمد الكاتب - أن المفيد يكشف عن الحيرة في موضوع الخمس والغموض الذي يلفه، ويتحدث عن عدم وجود نصوص صريحة عن الإمام المهدي أو غيره عن حكم الخمس في عصر الغيبة.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn37" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn37" name="_ftnref37"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[37]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وأخيراً أقول: كيف يمكن أن يقال بعدم وجود نصوص صريحة مع أنها موجودة في أمهات الكتب المعتمدة التي سبقت عصر المفيد، وهو نفسه أشار إليها عند حكايته القول الأول مما يدل على اطلاعه عليها!!. </span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636559"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">قول الشيخ أبي جعفر الطوسي المتوفى سنة (</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636559"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">460</span></b></span><font color="#ff00ff"><span style="mso-bookmark: _Toc135636559"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">هـ):-</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Toc135636559"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهو صاحب كتابي الاستبصار وتهذيب الأحكام وهما اثنان من كتب أربعة عليها مدار المذهب، وكذلك هو صاحب كتابين من كتب أربعة عليها مدار المذهب في الرجال جاء في التعريف به في بداية كتاب النهاية: إمام الفرقة بعد الأئمة المعصومين، وعماد الشيعة في كل ما يتعلق بالمذهب والدين شيخ الطائفة على الإطلاق.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">يقول الطوسي: أما في حال الغيبة فقد رخصوا لشيعتهم التصرف في حقوقهم من المناكح والمتاجر والمساكن، فأما ما عدا ذلك فلا يجوز لهم التصرف فيه على حال، وما يستحقونه من الأخماس في الكنوز وغيرها فقد اختلف قول أصحابنا فيه، وليس فيه نص معين، إلا أن كل واحد منهم قال قولاً يقتضيه الاحتياط:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- فقال بعضهم: إنه جار في حال الاستتار مجرى ما أبيح لنا من المناكح والمتاجر.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- وقال قوم: إنه يجب حفظه مادام الإنسان حياً فإذا حضرته الوفاة وصى به إلى من يثق به من إخوانه المؤمنين ليسلمه إلى صاحب الأمر إذا ظهر، أو يوصي به حسب ما وصى به إلى أن يصل إلى صاحب الأمر.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- وقال قوم: يجب دفنه لأن الأرضين تخرج كنوزها عند قيام القائم.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- وقال قوم: يجب أن يقسم الخمس ستة أقسام، فثلاثة أقسام للإمام يدفن أو يودع عند من يثق به، والثلاثة الأقسام الأخر يفرق على مستحقيه من أيتام آل محمد صلى الله عليه وآله وسلم ومساكينهم وأبناء سبيلهم.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذا مما ينبغي أن يكون العمل عليه، لأن هذه الثلاثة الأقسام مستحقها ظاهر، وإن كان المتولي لقبضها وتفريقها ليس بظاهر، كما أن مستحق الزكاة ظاهر، وإن كان المتولي لقبضها وتفريقها ليس بظاهر، ولا أحد يقول في الزكاة: إنه لا يجوز تسليمها إلى مستحقيها، ولو أن إنساناً استعمل الاحتياط وعمل على أحد الأقوال المقدم ذكرها من الدفن أو الوصاة لم يكن مأثوماً.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn38" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn38" name="_ftnref38"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[38]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ملاحظات مهمة:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">يلاحظ على هذه الفتوى/ أن الشيخ الطوسي -كشيخه المفيد - لم يذكر الفقهاء قط، لا في قبض الخمس، ولا تفريقه ولا عند الوصية إلى موثوق، ولا عند الدفن، بل صرح أن المتولي لتفريق الخمس ليس بظاهر –أي: غائب-، ولو كان يرى أن الفقهاء يتولون ذلك لما قال: إن المتولي لقبضها وتفريقها ليس بظاهر.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">بل ذكر صراحة -عند ذكر الوصية- أن الذي يوصى إليه بالخمس هو من يثق به صاحب الخمس من إخوانه المؤمنين ولم يقل من الفقهاء!<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ويلاحظ أيضاً: أن الشيخين الطوسي والمفيد لم يذكرا من بين جميع الأقوال التي ذكراها قولاً واحداً يشير إلى دفع الخمس إلى الفقيه أو السيد! وهذا يعني إجماع فقهاء المذهب الأقدمين على إغفال ذكرهما وإنهما لم يكونا واردين في حساب أولئك الفقهاء.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وكذلك يلاحظ أن جميع الأقوال لا تستند إلى أي نص عن الأئمة سوى القول الأول القاضي بإباحة الخمس وسقوط فرضيته..</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ملاحظات أخرى:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وإذا رحنا نناقش الفتوى نقاشاً منطقياً عقلياً واقعياً، فإنا نجد أموراً خارجة عن كل ذلك مثل:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- أن يدفن إنسان عاقل خمس أمواله ومكاسبه وأرباحه طيلة حياته! أي: إن خمس أموال الأمة يذهب طعاماً للديدان والتراب! وهو أمر يتنافى مع المعقول، ولاشك في أن فاعله سفيه، يجب في حقه الحجر.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>- أو أن يوصي به إلى ثقة وهو أمر خيالي غير واقعي، لا يمكن وجوده أو تحققه إلا تصوراً في الأذهان. وإلا فكيف يمكن أن يوصي بخمس أموال الأمة لتحفظ إلى قيام المهدي؟!.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن هذا يعني أن تعاقب بضعة أجيال يولّد فائضاً من المال يساوي أموال الأمة جميعاً في جيل واحد. وهذا الفائض المتراكم يجب أن يحفظ! فأين؟ وعند من؟ وفي أي مصرف؟!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فكيف وقد مضى على غيبة المهدي ألف ومئة عام وأكثر، أي: ما يساوي أربعين جيلاً!! فإذا بقي غائباً عشرة آلاف سنة أو عشرين أو إلى يوم الدين؟!<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فهل الفقهاء الذين أفتوا بذلك كانوا يعنون ما يقولون أو يتخيلونه مجرد تخيل؟!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ولذلك قال الشيخ حسن الفريد في عصرنا الحالي (ت <span style="COLOR: red">1417</span>هـ) ناقداً هذه الأقوال ومتأسفاً -كما يعبر أحمد الكاتب -: اختلف الأصحاب فيما يجب أو يجوز أن يصنع بسهم الإمام في عصر الغيبة على أقوال ليتهم لم يقولوا بها ولم ينحطوا بذلك عن شامخ مقامهم، وليت المتأخرين لم ينقلوا هذه الأقوال في مؤلفاتهم، ولعمري إني أجل فقه الشيعة عن نقل مثل القول بالدفن والوصية فيه.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn39" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn39" name="_ftnref39"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[39]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ونفى الشيخ محمد النجفي (ت <span style="COLOR: red">1266</span>هـ) وجود أي دليل على القول بالعزل والحفظ والوصية بالخمس إلى أن يظهر الإمام المهدي سوى ما أشار إليه المفيد: من كون الخمس حقاً لغائب لم يأمرنا ما نصنع فيه فيجب حفظه له كما في سائر الأمانات الشرعية.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn40" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn40" name="_ftnref40"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[40]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فلم يبق -مما يقبله العقل- إلا القول الأول الذي ينص على الإباحة والسقوط، وهو الذي نطقت به الأخبار الواردة عن الأئمة، بإقرار الفقهاء أنفسهم وعمل بعضهم على أساسه.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وأنا لا أدري على أي فتوى كانت جماهير الشيعة تعمل طيلة القرون التي سبقت الفتوى بوجوب دفع (الخمس) إلى الفقيه!! لابد أن بعضهم عمل بالفتوى القائلة بالوصية، فهل وجد المتأخرون أموالاً متكدسة تراكمت بفعل تحولها من يد (ثقة مأمون) إلى (ثقة مأمون) جيلاً بعد جيل؟ وإن لم يجد أحد شيئاً من ذلك فأين كان مصير تلك الأموال التي أوصى بها أصحابها؟!<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وحتى تتكون صورة واضحة المعالم يظهر فيها الفرق الشاسع بين أقوال الفقهاء المتقدمين والمتأخرين -ليعلم القارئ علماً يقينياً أن المسألة برمتها رأي واجتهاد اضطربت فيه الأقوال واحتارت به العقول وزلت في مخاضته الأقدام دون استناد إلى دليل- أنقل فتوى زعيم الحوزة النجفية السيد أبي القاسم الخوئي مقتصراً عليها من بين فتاوى المتأخرين طلباً للاختصار. <o:p></o:p></span></b></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636560"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">فتوى زعيم الحوزة السيد أبي القاسم الخوئي:-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636560"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">يقول السيد الخوئي: (يقسم الخمس في زماننا -زمان الغيبة- نصفين: <o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">نصف لإمام العصر الحجة المنتظر، ونصف لبني هاشم، أيتامهم ومساكينهم وأبناء سبيلهم...</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وقال: يجوز استقلال المالك في توزيع النصف المذكور<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn41" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn41" name="_ftnref41"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[41]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>، والأحوط استحباباً الدفع إلى الحاكم الشرعي أو استئذانه في الدفع إلى المستحق.<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">والنصف الراجع للإمام عليه السلام يرجع فيه في زمان الغيبة إلى نائبه وهو الفقيه المأمون العارف بمصارفه، إما بالدفع إليه أو الاستئذان منه.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ومصرفه ما يوثق برضاه عليه السلام بصرفه فيه كدفع ضرورات المؤمنين من السادات وغيرهم، والأحوط استحباباً نية التصدق به عنه، واللازم مراعاة الأهم فالأهم. ومن أهم مصارفه في هذا الزمان الذي قلَّ فيه الراشدون والمسترشدون إقامة دعائم الدين ورفع أعلامه وترويج الشرع المقدس ونشر قواعده وأحكامه ومؤونة أهل العلم الذين يصرفون أوقاتهم في تحصيل العلوم الدينية... والأحوط لزوماً مراجعة المرجع الأعلم المطلع على الجهات العامة.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn42" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn42" name="_ftnref42"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[42]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup> <o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">جدول مقارنة مختصرة بين فتوى الطوسي شيخ الطائفة والخوئي زعيم الحوزة<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن هذا التفصيل الذي يذكره الخوئي - غير معلوم للغالبية العظمى من العوام المقلدين، إذ يدفعون الخمس كله بقسميه، ويجعلونه قسماً واحداً يسلمونه إلى الفقيه على أنه واجب مطلقاً!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ومما ينبغي التنبيه عليه إن هذا الأمر مخالف جملة وتفصيلاً لفتوى الطوسي شيخ الطائفة على الإطلاق. </span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636561"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">حق السادة:-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636561"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ومما يلاحظ -وهو مما يستغرب جداً- أن الشيخ الطوسي والسيد الخوئي كليهما لم يجعلا لأغنياء السادة نصيباً في الخمس!! فالطوسي لا يذكر- آل محمد صلى الله عليه وآله وسلم- إلا عند اليتامى والمساكين وأبناء السبيل. وهؤلاء كلهم ذوو حاجة، والخوئي يجعل من مصاريف الخمس دفع ضرورات المؤمنين من السادات وغيرهم.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">والضرورة شيء أشد من الحاجة، وهذا معناه أن السيد لا حق له في الخمس إلا عند الضرورة والحاجة الماسة. وأن هذه الضرورة لا تخص السادة وحدهم وإنما تعم المؤمنين من السادات وغيرهم.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن هذا الذي أقوله ليس استنتاجاً استخلصته من أقوال العلماء، وإنما هو ما نطقت به فتاواهم، والنصوص التي وردت عن الأئمة:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فقد مرَّ بنا -قبل قليل- قول الخوئي: يقسَّم الخمس في زماننا نصفين، نصف لإمام العصر ونصف لبني هاشم أيتامهم ومساكينهم وأبناء سبيلهم... والنصف الراجع للإمام (ع) يرجع فيه في زمان الغيبة إلى نائبه وهو الفقيه المأمون.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">أي: أن الخمس نصفه للفقيه ونصفه لفقراء بني هاشم فلم يبق لأغنيائهم شيء؛ لأنه موزع بين الفقيه والفقير.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><strong><span>وكون نصف الخمس يعطى للفقراء دون الأغنياء هو الذي جاء عن الأئمة، إذ يروي الكليني عن العبد الصالح عليه السلام أنه قال: <span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[ونصف الخمس الباقي بين أهل بيته، فسهم ليتاماهم، وسهم لمساكينهم، وسهم لأبناء سبيلهم...]]</span> وفي آخر الرواية يعود ليقول: </span><span><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: green; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ansi-font-weight: normal; mso-fareast-language: EN-US">[[... وجعل للفقراء قرابة الرسول صلى الله عليه وآله وسلم نصف الخمس]]</span>.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn43" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn43" name="_ftnref43"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[43]</span></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></strong><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذا تنصيص على الفقراء دون الأغنياء.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذا كله يخالف الواقع المشاهد تماماً!! إذ إن السادة الذين يتولون أخذ الخمس هم من أكثر الناس غنى وترفاً!! ومسكينة هي الجماهير... فقد ضاعت عليها الحقيقة!! </span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636562"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">وضاعت الحقيقة!:-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636562"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وعلى أية حال فما قرأته وعاينته هو كلام زعيم الحوزة ومرجع الطائفة في العصر الحديث، وفتوى مؤسس الحوزة وشيخ الطائفة على الإطلاق، وبينهما من الفرق والاختلاف ما قد علمته وزيادة! فأين الحق؟! وعند من نعثر على الحقيقة؟! وأي منهما مذهبه وفتواه وكلامه يمثل قول المعصوم! أو الإمام جعفر الصادق عليه السلام وكلاهما إمامي اثنا عشري عقيدة، وجعفري فقهاً... والمذهب -كما أعلمونا- مؤسس جملة وتفصيلاً على أقوال الإمام جعفر الصادق عليه السلام.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">فهل يصح في الأذهان أن الإمام جعفراً عليه السلام! متناقض إلى هذه الدرجة؟! أم إن المنطق يقضي بأن قوله في المسألة واحد، لاسيما إذا استحضرنا القول بعصمته عليه السلام، فأي القولين هو قوله؟ مع الانتباه إلى أن كل قول منهما هو نفسه عبارة عن مجموعة أقوال وترجيحات متناقضة!! ولا شك في أن الملايين وعلى مر مئات السنين عملوا بفتوى الشيخ الطوسي وأمثاله من الفقهاء، فلم يدفعوا أخماس أموالهم إلى أي فقيه أو سيد وماتوا على ذلك! فهل هؤلاء الذين يعيشون في زماننا ثم يموتون دون أن يدفعوا الخمس إلى أحد بريئو الذمة كأولئك؟! فعلام إذن يكلف الآخرون أنفسهم ويلزمونها به؟! أم إن أولئك الذين عملوا بفتوى الطوسي وأمثالهم هم وحدهم مسامحون وغيرهم آثمون مع أن كلا الفريقين مشترك في أمر واحد وهو عدم الدفع؟! أم إن كليهما آثم محاسب؟ فما ذنب الفريق الأول؟! أم ماذا؟!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهل الطوسي كان على الحق والخوئي على الباطل؟ أم العكس؟ أم كلاهما على حق؟ أم على باطل؟ أم ماذا؟ أفتونا مأجورين!! <o:p></o:p></span></b></p> <p class="a1" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636563"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#008000">الفصل الرابع: تطور نظرية الخمس عبر التاريخ:-</font></span></b></a><font color="#008000"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"> </span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">يقول الأستاذ أحمد الكاتب: لقد كانت نظرية -التقية والانتظار- تقول: إن الخمس من حق الإمام المعصوم، وإنه في عصر غيبة الإمام المهدي مباح للشيعة. وقد تم الانسحاب من هذه النظرية في هذا المجال في وقت مبكر، ولكن خطوة... خطوة...</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>1</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- الخطوة الأولى: وكانت الخطوة الأولى هي القول بوجوب الخمس في عصر الغيبة مع القول بدفنه أو الاحتفاظ به حتى ظهور المهدي أو الإيصاء به بعد الموت من واحد إلى واحد حتى يوم الظهور.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn44" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn44" name="_ftnref44"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[44]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">يلاحظ أن الجديد في الأمر هو انتقال حكم الخمس من الإباحة إلى الوجوب دون القول بصرفه إلى أحد لا فقيه ولا غيره، وإنما يعزل حق الإمام الغائب ليدفن أو يوصى به... وهذا لم يكن معروفاً من قبل.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>2</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- وكانت الخطوة الثانية: إيداعه عند أمين من إخوانه المؤمنين دون اشتراط كونه فقيهاً.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>3</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- والخطوة الثالثة: إيداعه عند أمين من فقهاء المذهب على سبيل الاستحباب والأولى.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وينبغي أن يلاحظ هنا أن القضية قضية إيداع لا أكثر. أي: أن الفقيه لا يحق له التصرف فيه، وإنما يحتفظ به إلى حين ظهور الإمام ما عدا نصيب الأصناف الثلاثة، فإنه يتولى عملية قسمته فيهم لا أكثر، لاسيما إذا كان المالك لا يحسن القسمة.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>4</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- الخطوة الرابعة: فبعد أن كان إيداعه عند الفقيه على سبيل الاستحباب جاءت الخطوة الرابعة لتنقله إلى الوجوب.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">يقول أحمد الكاتب: وكان القاضي ابن براج -المتوفى في منتصف القرن الخامس- أول من أشار إلى ضرورة إيداع سهم الإمام عند من يوثق بدينه وأمانته من فقهاء المذهب، وإيصائه بدفع ذلك إلى الإمام عليه السلام إن أدرك ظهوره وإن لم يدرك ظهوره وصى إلى غيره بذلك.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn45" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn45" name="_ftnref45"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[45]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وكان العلماء السابقون يوصون بإيداعه عند أمين، ولكنه ابن براج أضاف -من فقهاء المذهب- دون أن يشير إلى مستنده في ذلك، وقد جاء العلماء المتأخرون عنه فطوروا هذه المسألة شيئاً فشيئاً.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn46" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn46" name="_ftnref46"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[46]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ولنا أن نسأل هنا: هل رأى أحد بعد أن تغير الزمان واختلفت الفتوى- أموالاً مكدسة عند الفقهاء أو غيرهم كانت قد تراكمت نتيجة العمل بالفتاوى القائلة بإيداعها عند أمين من فقهاء المذهب أو بقية المؤمنين؟! فأين مصير تلك الأموال التي أودعت عند أولئك الأمناء؟!!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>5</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- الخطوة الخامسة: جواز أو وجوب إعطاء الخمس إلى الفقهاء لكي يقسموه<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn47" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn47" name="_ftnref47"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[47]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>. يقول أحمد الكاتب: وربما كان أول من مال إلى جواز أو وجوب إعطاء الخمس إلى الفقهاء لكي يقسموه هو: ابن حمزة في القرن السادس في الوسيلة إلى نيل الفضيلة<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn48" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn48" name="_ftnref48"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[48]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>، واعتبر ذلك أفضل من قيام صاحب الخمس بتوزيعه بنفسه خاصة إذا لم يكن يحسن القسمة.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn49" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn49" name="_ftnref49"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[49]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ويقول أحمد الكاتب: ولم يترسخ هذا القول بقوة في أوساط الشيعة حتى إن عالماً كبيراً هو الشهيد الأول (الذي جاء بعد ذلك بقرنين) تردد فقال بالتخيير بين القولين القديم: الدفن والإيصاء، والجديد: الصرف... <o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وكذلك فعل المحقق الكركي الذي استقدمته الدولة الصفوية التي قامت في بلاد فارس في القرن العاشر الهجري، وظل على الرأي القديم الذي يقول بالتخيير بين صرف سهم الإمام المهدي أو حفظه إلى حين ظهوره.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn50" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn50" name="_ftnref50"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[50]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.<o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وظلت هذه الفتوى تتردد في أوساط الفقهاء عدة قرون وظلت أقوالهم مضطربة ومتخالفة إلى اليوم، حتى إن السيد محسن الحكيم -المتوفى في أواخر القرن الرابع عشر الهجري- استشكل التصرف في سهم الإمام زمن الغيبة ثم استثنى بعد ذلك ما إذا أحرز رضاه عليه السلام –أي: الإمام الغائب- بصرفه في بعض الجهات التي يعلم رضاه بصرفه (فيها)... ولم يشترط مراجعة الحاكم الشرعي –أي: الفقيه-.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn51" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn51" name="_ftnref51"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[51]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">أي: إنه لم يوجب على المقلد إذا أحرز رضا الإمام إعطاء خمسه إلى الفقيه، بل يستطيع أن يتولاه بنفسه. <o:p></o:p></span></b></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636564"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">حيرة الفقهاء المتأخرين في الذريعة التي تبرر أخذهم الخمس:-</font></span></b></a><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهكذا نصل إلى القول -متيقنين- أن نظرية إعطاء (الخمس) إلى الفقيه جاءت متأخرة ولم تكن معروفة عند المتقدمين، إلا أن بعض المتأخرين قالوا بها، وقد احتاروا في الذريعة أو المسوغ الشرعي الذي يبيح لهم ذلك. فمنهم من قال بإحراز رضا (الإمام) وذلك بصرفه في الوجوه الشرعية، أو بنية التصدق عنه، ومنهم من عكس هذا القول تماماً فسلب من (الإمام الغائب) حقه من الخمس، وجعل علة استحقاقه له القيام بواجبات (الإمامة) وبما أن الإمام غائب عن القيام بهذه الواجبات، فليس له شيء من (الخمس) وإنما الذي يستحقه القائم مقامه وهو الفقيه!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">يقول الشيخ حسن الفريد (ت <span style="COLOR: red">1417</span>هـ): إن مقتضى القاعدة سقوط النصف الذي هو للإمام عليه السلام إذ لاريب أنه إنما استحق ذلك بحق الرئاسة والإمامة، ولذا ينتقل هذا الحق إلى الذي يقوم بعده بالإمامة لا إلى ورثته، وإذا غاب عن الناس ولم يقم بالإمامة انتفت رئاسته خارجاً وينتفي حقه بانتفاء موضوعه.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn52" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn52" name="_ftnref52"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[52]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">واحتاروا أيضاً في نيابة الفقيه وولايته هل هي مطلقة؟ أم إن نيابته عن (الإمام) تقتصر على القضاء والإفتاء؟ فإن كانت نيابته قاصرة فكيف يمكن حساب حصته من الخمس على قدر مساحة نيابته؟!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">أما السيد محمود الهاشمي فينتقد المنهج الذي سلكه الفقهاء في مسألة الخمس ويجعل أساس أقوالهم فيه الذوق والوجدان ولذلك اختلفوا حسب اختلاف أذواقهم وسلائقهم ويصرح قائلاً: وهذا كله لا أساس له، ولا يبقي إلا على قول واحد هو قول الشيخ حسن الفريد الذي يجعل من الخمس ملكاً لمنصب الإمامة والولاية الشرعية فيكون الولي الشرعي في كل زمان هو المتولي على صرفه قانوناً وشرعاً.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn53" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn53" name="_ftnref53"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[53]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وفات السيد محمود الهاشمي أن قوله هذا كذلك لا أساس له إلا الذوق والوجدان. </span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636565"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">شرعية الإنفاق لا تحلل حرمة المصدر (الكسب):-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636565"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ولذلك يقول الدكتور موسى الموسوي: كم أتمنى أن يترفع الفقهاء والمجتهدون عن أموال الشيعة ولا يرتضون لأنفسهم أن يكونوا عالة عليهم بذريعة ما أنزل الله بها من سلطان.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن بعض علماء الشيعة يدافع عن أخذهم الخمس من أموال الشيعة بأنها تصرف على المدارس الدينية والحوزات العلمية والشؤون المذهبية الأخرى. ولكن المناقشة ليست في أن تلك الأموال تصرف كيف؟ ولماذا؟ بل المناقشة أصولية وواقعية ومذهبية وهي أن تلك الأموال تؤخذ زوراً وبطلاناً من الناس وحتى إذا صرفت في سبيل الله فإنها غير شرعية لا يجوز التصرف فيها.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn54" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn54" name="_ftnref54"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[54]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهذا الكلام أو التأصيل لا غبار عليه فإن السارق لا ينقلب ماله حلالاً وإن أنفقه في الوجوه المحللة شرعاً؛ لأن أصله حرام، وكذلك الخمس لا يصح أن نناقش شرعيته بالمقلوب، فنقول: إنه يصرف في الوجوه الشرعية المذكورة إلا بعد إثبات شرعية مصدره وحلّية أخذه من الناس من قبل الفقيه، وهما –أي: الأخذ والإنفاق- أمران مختلفان تماماً وكون أحدهما حلالاً لا يحلل الآخر<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn55" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn55" name="_ftnref55"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[55]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup> فقد يكسب الإنسان ماله من وجه حلال ويصرفه في حرام، فيتحمل إثم الصرف والإنفاق، وقد يكسب ماله من حرام وينفقه على عياله أو على مسجد أو فقير، يتحمل إثم كسبه ولا أجر له في إنفاقه إلا على مذهب أحد السراق، إذ قال: إنه يستطيع أن يسرق عشرة دنانير دون أن يكسب إثماً!! قيل له: كيف؟ قال: الحسنة بعشر أمثالها والسيئة بمثلها، فأنفق ديناراً واحداً على فقير فأكسب عشر حسنات أمحو بها السيئات العشر من جراء السرقة ويصفو لي تسعة دنانير حلالاً زلالاً!! وكذلك (الخمس) وأخذه من قبل الفقهاء بلا فرق. <o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ويقول الدكتور موسى الموسوي: لقد كان باستطاعة الفقهاء الشيعة أن يبنوا أنفسهم على الاكتفاء الذاتي، وأن يكون الفقيه معتمداً على نفسه شأنه شأن أرباب الصناعات الأخرى، كما أن باستطاعتهم الحصول على أموال لتنمية العلم والعلماء، ولكن باسم التبرعات والهبات لا باسم الواجب الشرعي وأوامر السماء. <o:p></o:p></span></b></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636566"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">ملخص تقريبي لتطور موضوع متولي الخمس عبر التاريخ:-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636566"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">قام الشيخ أحمد الكاتب برسم صورة رائعة لمسلسل تطور الخمس ومتوليه عبر القرون، وهو عمل ليس باليسير لاضطراب أقوال الفقهاء وعدم اجتماعها على قول واحد في عصر واحد وتراجعها المستمر من وقت لآخر، وهذا ملخص ما قاله.<sup><span style="COLOR: red">(<a title="" style="mso-footnote-id: ftn56" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn56" name="_ftnref56"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[56]</span></b></span></span></span></a>)</span></sup>.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهكذا نرى محاولات الخروج من تلك النظرية في باب الخمس قد ابتدأت منذ قرون وانتقلت عبر التاريخ من:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>1</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- القول بإباحة الخمس.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>2</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- إلى تجميده ودفنه وحفظه إلى حين ظهور المهدي وتسليمه له.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>3</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- إلى القول بالوجوب... وإلى جانب هذا التطور في ذات الموضوع شاهدنا تطوراً آخر شمل موضوع (المتولي للخمس):</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>1</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- فبعد قول المفيد والطوسي في القرن الخامس: أن المتولي لقبض الخمس وتفريقه في عصر الغيبة ليس بظاهر لانعدام النص المعين.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>2</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- قال القاضي ابن براج في أواسط القرن الخامس: بضرورة إيداع الخمس أمانة عند الفقهاء لدفعه إلى الإمام المهدي عند ظهوره.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>3</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- ثم جاء ابن حمزة في القرن السادس: ففضل دفع الخمس إلى الفقيه ليتولى القسمة وأوجب ذلك إذا لم يكن المالك يحسن القسمة.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>4</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- ثم جاء المحقق الحلي في القرن السابع: فأوجب تسليم حصة الإمام وهي نصف الخمس إلى من له الحكم بحق النيابة لمن يتولى صرف حصة الإمام في الأصناف الموجودين.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>5</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- وأشار الشهيد الأول في القرن الثامن إلى ضرورة استئذان نائب الغيبة العدل الإمامي الجامع لصفات الفتوى إن اختار المكلف توزيع نصيب الإمام على الأصناف.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>6</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- وأوكل المحقق الحلي في القرن العاشر: مهمة صرف حصة الإمام إلى الحاكم الشرعي...</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>7</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- وأفتى محمد باقر السبزواري في القرن الحادي عشر: بتولية الفقيه العدل في عملية صرف الخمس في الأصناف الموجودين احتياطاً وتحدث عن نيابة الفقيه عن الإمام المهدي.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>8</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- وتطور الحكم في القرن الثالث عشر إلى درجة أقوى حين أفتى الشيخ محمد حسن النجفي بقوة: بوجوب تولي الفقيه العادل صرف سهم الإمام.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>9</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- وبالرغم من عدم إيمان السيد كاظم اليزدي بنظرية (ولاية الفقيه) في سائر أبواب الفقه إلا أنه التزم بهذه النظرية في مجال الخمس، وقال في مطلع القرن الرابع عشر: بضرورة إيصال سهم الإمام في زمان الغيبة إلى نائبه وهو المجتهد الجامع للشرائط أو الدفع إلى المستحقين لإذنه.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>10</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- وتراجع السيد محسن الحكيم في أواخر القرن الرابع عشر الهجري، ولم ير حاجة إلى مراجعة الفقيه في صرف المالك حصة الإمام في جهة معينة إذا أحرز رضا الإمام عليه السلام إلا برأي ضعيف.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>11</span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">- وقام الشيخ حسن الفريد في مطلع هذا القرن الخامس عشر بثورة في باب الخمس عندما سلب حق الخمس من الإمام المهدي لغيبته وعدم قيامه بمهام الإمامة، وقال بضرورة قيام واحد من الناس باستلام الخمس وتوزيعه من باب الحسبة. وهو تطور لم يخطر على بال أحد من قبل، إذ إن غاية ما كان يقوله الفقهاء -وإلى أزمنة متأخرة جداً- إن الفقيه يأخذ نصيب الإمام بوصفه نائباً عنه، أما التطور الأخير فيعطي الشرعية للفقيه بتولي ذلك لا بوصفه نائباً عن الإمام وإنما بصورة مستقلة باعتباره ولياً وزعيماً وحاكماً وإماماً كما يقول به الشيخ الفريد والسيد محمود الهاشمي. </span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636567"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">من أين جاءت الفكرة؟:-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636567"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">نترك الجواب عن هذا السؤال للدكتور موسى الموسوي، وهو حفيد السيد أبي الحسن الأصفهاني، أحد مجتهدي ومراجع الحوزة النجفية يقول: لم تكن الشيعة حتى ذلك التاريخ -العصر العباسي- متماسكة بالمعنى المذهبي حتى تقوم بإعالة فقهائها، فكان تفسير الغنيمة بالأرباح خير ضمان لمعالجة العجز المالي الذي كان يقلق حياة فقهاء الشيعة وطلاب العلوم الدينية الشيعية آنذاك... وبعد أن أسست هذه البدعة أضيفت إليها أحكام مشددة لكي تحمل الشيعة على قبول إعطاء الخمس، وهو الأمر الذي ليس من السهل على أحد أن يرتضيه إلا بالوعيد! فدفع الضرائب في كل عصر ومصر في أي مجتمع يواجهه امتعاض من الناس، وبما أن فقهاء الشيعة لم تكن لهم السلطة لكي يرضخوا العامة على استخراج الخمس من أرباح مكاسبهم طوعاً ورغبة، فلذلك أضافوا إليها أحكاماً مشددة منها الدخول الأبدي في نار جهنم لمن لم يؤد حق الإمام، وعدم إقامة الصلاة في دار الشخص الذي لم يستخرج الخمس من ماله، أو الجلوس على مائدته وهكذا دواليك.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">كما أن فقهاء الشيعة أفتوا بأن خمس الأرباح الذي هو من حق الإمام الغائب يجب تسليمه إلى المجتهدين والفقهاء الذين يمثلون الإمام.</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهكذا سرت هذه البدعة في المجتمع الشيعي تحصد أموال الشيعة في كل زمان ومكان، وكثير من الشيعة حتى هذا اليوم يدفع هذه الضريبة إلى مرجعه الديني، وذلك بعد أن يجلس الشخص المسكين أمام مرجعه صاغراً ويقبل يده بكل خشوع وخضوع ويكون فرحاً مستبشراً بأن مرجعه تفضل عليه وقبل منه حق الإمام.<sup><span style="COLOR: red">(</span></sup></span></b><a title="" style="mso-footnote-id: ftn57" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftn57" name="_ftnref57"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[57]</span></span></span></span></span></a><span dir="rtl"></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><sup><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: red; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><span dir="rtl"></span>)</span></sup></b><span dir="ltr"></span><span lang="AR-SA" dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><span dir="ltr"></span><font face="Times New Roman"> </font></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636568"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">الخلاصة:-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636568"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن أمراً لا وجود له في القرآن الكريم ولا السنة النبوية المطهرة، ولا ذكر له في أقوال الأئمة المعصومين، ولا إجماع عليه بين الفقهاء المتأخرين، ولم يرد على ألسنة الفقهاء المتقدمين! ما المسوغ الشرعي الذي يلجئ المسلم أو يحمله على الالتزام به؟!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">وهل يمكن لأي عالم من العلماء أن يثبت لمقلده وجوب أو شرعية إخراج خمس أرباحه ومكاسبه وأمواله وإعطائها له بعد اطلاع هذا المقلد على هذا الكلام؟! <o:p></o:p></span></b></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636569"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">التساؤل الأخير:-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636569"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">قد يعترض معترض أو يتساءل قائلاً: أليس (الخمس) مذكوراً في القرآن؟ ألم يقل الله: </span></b><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; COLOR: blue; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-fareast-language: EN-US">((وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ))</span></b><span class="a2"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#0000ff"> [</font></span></b></span><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">الأنفال:<span style="COLOR: red">41</span>]؟!</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن الجواب عن هذا السؤال سيكون -إن شاء الله- موضوع الباب الثاني من هذا البحث، ولكن قبل ذلك أرى من المناسب تثبيت الملاحظة المهمة الآتية: <o:p></o:p></span></b></p> <p class="2" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><a name="_Toc135636570"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'"><font color="#ff00ff">ما علاقة الفقيه بالآية؟!:-</font></span></b></a><span style="mso-bookmark: _Toc135636570"></span><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">إن الخمس المذكور في الآية هو الخمس بمعناه العام، وبغض النظر عن كون اللفظ يحتمل خمس المكاسب أم لا؟ فإن القائل بهذا الخمس، حتى يتسنى له الاحتجاج بالآية، عليه أن يثبت أولاً علاقة الفقيه بخمس المكاسب من الآية الكريمة نفسها لا من غيرها! أو بمعنى آخر عليه أن يجيب عن السؤال الآتي:</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">ما الذي أدخل الفقيه في موضوع الآية؟! وما الدليل القرآني الذي يلزم المسلم بدفع خمس أمواله ومكاسبه إلى الفقيه بالذات؟ وما مدى شرعية أخذ الفقيه لهذه الأموال؟ وبأي حق؟</span></b><span dir="ltr" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-bidi-font-weight: bold; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'"><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl" style="MARGIN: 6pt 0cm 0pt; TEXT-INDENT: 8.5pt; LINE-HEIGHT: 200%; mso-pagination: none" align="justify"><b style="mso-ansi-font-weight: normal"><span lang="AR-SA" style="FONT-SIZE: 13pt; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'">كل هذا عليه أن يجيب عنه من خلال الآية نفسها حتى يتسنى له الاحتجاج بها. فإن ورود الخمس في الآية بمعناه العام شيء ودخول الفقيه في موضوعها شيء آخر تماماً، إنه معنى خاص زائد عن كون الخمس هنا خمس المكاسب أو الغنائم؟ والآية لا تشير إليه حتى مجرد إشارة، ولا يشم له منها أدنى رائحة! وقد ورد فيها ذكر ستة أصناف ليس من بينهم الفقيه... فما علاقته بالآية؟! <o:p></o:p></span></b></p> <div style="mso-element: footnote-list" align="justify"><br clear="all"></div> <div style="mso-element: footnote-list" align="justify"> <hr align="left" width="33%" size="1"> </div> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn1" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref1" name="_ftn1"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[1]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> هي الكتب الأربعة: الكافي للكليني، وفقيه من لا يحضره الفقيه لابن بابويه القمي، وتهذيب الأحكام، والاستبصار لشيخ الطائفة الطوسي.</span></b></span><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn2" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref2" name="_ftn2"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[2]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> انظر: النهاية في مجرد الفقه والفتاوى للطوسي (ص:265)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn3" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref3" name="_ftn3"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[3]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أصول الكافي للكليني (1/546).<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn4" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref4" name="_ftn4"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[4]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أصول الكافي للكليني (1/547)، وفقيه من لا يحضره الفقيه للقمي (2/22)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn5" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref5" name="_ftn5"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[5]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> الاستبصار (2/57)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn6" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref6" name="_ftn6"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[6]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أصول الكافي للكليني (1/544)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn7" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref7" name="_ftn7"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[7]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> فقيه من لا يحضره الفقيه للقمي (2/24)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn8" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref8" name="_ftn8"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[8]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أصول الكافي (1/409)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn9" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref9" name="_ftn9"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[9]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أصول الكافي (1/408)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn10" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref10" name="_ftn10"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[10]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> فقيه من لا يحضره الفقيه للقمي (2/23)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn11" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref11" name="_ftn11"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[11]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> فقيه من لا يحضره الفقيه للقمي (2/23)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn12" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref12" name="_ftn12"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[12]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> فقيه من لا يحضره الفقيه للقمي (2/23)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn13" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref13" name="_ftn13"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[13]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> الاستبصار (2/57)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn14" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref14" name="_ftn14"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[14]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> المصدر السابق (2/58)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn15" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref15" name="_ftn15"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[15]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أيضاً (2/59)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn16" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref16" name="_ftn16"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[16]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أيضاً (2/57)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn17" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref17" name="_ftn17"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[17]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أيضاً (2/56)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn18" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref18" name="_ftn18"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[18]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أصول الكافي (1/540، 542)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn19" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref19" name="_ftn19"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[19]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> مجمع الفائدة والبرهان (4/355- 358)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn20" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref20" name="_ftn20"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[20]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> ذخيرة المعاد (ص:292)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn21" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref21" name="_ftn21"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[21]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> ذخيرة المعاد (ص:291)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn22" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref22" name="_ftn22"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[22]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> لاحظ تاريخ الوفاة المتأخر: منتصف القرن الثالث عشر الهجري.<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn23" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref23" name="_ftn23"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[23]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> جواهر الكلام (16/141)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn24" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref24" name="_ftn24"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[24]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> المصدر السابق (ص:145)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn25" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref25" name="_ftn25"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[25]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> مدارك الأحكام (ص:344)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn26" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref26" name="_ftn26"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[26]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> مسالك الأفهام (ص:68)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn27" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref27" name="_ftn27"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[27]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> المراسم/ كتاب الخمس (ص:633).<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn28" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref28" name="_ftn28"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[28]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> الجامع للشرائع (ص:151)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn29" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref29" name="_ftn29"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[29]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> النهاية في مجرد الفقه والفتاوى (ص:22)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn30" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref30" name="_ftn30"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[30]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> شرائع الإسلام / كتاب الخمس (1/182-183).<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn31" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref31" name="_ftn31"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[31]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> تحرير الأحكام (ص:75)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn32" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref32" name="_ftn32"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[32]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> الدروس الشرعية (ص:70)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn33" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref33" name="_ftn33"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[33]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> الدروس الشرعية (ص:70)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn34" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref34" name="_ftn34"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[34]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> الإرشاد للمفيد (ص:6)، ونسب المترجم الكتابين إلى كتاب الاحتجاج للطبرسي (ص:277) المصدر السابق..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn35" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref35" name="_ftn35"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[35]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> المصدر السابق..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn36" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref36" name="_ftn36"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[36]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> المقنعة للشيخ المفيد (ص:46)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn37" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref37" name="_ftn37"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[37]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> تطور الفكر السياسي الشيعي من الشورى إلى ولاية الفقيه لأحمد الكاتب (ص:306)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn38" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref38" name="_ftn38"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[38]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> النهاية في مجرد الفقه والفتاوى، (ص:200-201)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn39" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref39" name="_ftn39"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[39]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> رسالة في الخمس (ص:83-86)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn40" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref40" name="_ftn40"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[40]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> جواهر الكلام (ص:165)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn41" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref41" name="_ftn41"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[41]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أي: النصف العائد لبني هاشم.<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn42" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref42" name="_ftn42"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[42]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> منهاج الصالحين (ص:347-349)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn43" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref43" name="_ftn43"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[43]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أصول الكافي (1/540، 542) وقد مر بنا هذا النص سابقاً..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn44" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref44" name="_ftn44"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[44]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> تطور الفكر السياسي الشيعي.<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn45" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref45" name="_ftn45"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[45]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> المهذب (1/180)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn46" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref46" name="_ftn46"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[46]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> تطور الفكر السياسي الشيعي (ص:352).<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn47" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref47" name="_ftn47"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[47]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> أيضاً..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn48" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref48" name="_ftn48"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[48]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> (ص:682)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn49" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref49" name="_ftn49"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[49]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> تطور الفكر السياسي الشيعي (ص:352)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn50" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref50" name="_ftn50"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[50]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> تطور الفكر السياسي الشيعي (ص:353)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn51" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref51" name="_ftn51"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[51]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> مستمسك العروة الوثقى للسيد محسن الحكيم (9/584)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn52" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref52" name="_ftn52"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[52]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> رسالة في الخمس (ص:83)، انظر: تطور الفكر السياسي الشيعي (ص:354)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn53" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref53" name="_ftn53"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[53]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> كتاب الخمس (2/239)، انظر: تطور الفكر السياسي الشيعي (ص:356)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn54" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref54" name="_ftn54"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[54]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> الشيعة والتصحيح (ص:68)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn55" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref55" name="_ftn55"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[55]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> ولذلك جاء في الحديث الصحيح أن صاحب المال يسأل يوم القيامة عن ماله: (من أين اكتسبه؟ وفيم أنفقه؟)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn56" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref56" name="_ftn56"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[56]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> تطور الفكر السياسي الشيعي (ص:356-358)..<o:p></o:p></span></b></span></p> <p class="MsoFootnoteText" dir="rtl" style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; mso-element: footnote" align="justify"><a title="" style="mso-footnote-id: ftn57" href="/articles.aspx?id=1307&selected_id=-2830&page_id=0&page_size=5&links=True#_ftnref57" name="_ftn57"></a><span dir="rtl"></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>(</span></b></span><font face="Traditional Arabic"><span class="a2"><b><span dir="ltr" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="a2"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-SIZE: 10pt; COLOR: red; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: AR-SA; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-font-family: 'Simplified Arabic'">[57]</span></b></span></span></span></b></span><span dir="rtl"></span></font><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: red; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"><span dir="rtl"></span>)</span></b></span><span class="a2"><b><span lang="AR-SA" style="COLOR: black; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; mso-ascii-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-hansi-font-family: 'Traditional Arabic'; mso-bidi-font-size: 10.0pt"> الشيعة والتصحيح (ص:67-68)..<o:p></o:p></span></b></span></p>
التعليقات
الجدي الجمعة 26 أغسطس 2011 م
أخي العزيز أحييك على بحثك وتنقيبك في كتبنا الشيعة ، اعجبتني دقة المعلومات واستخراجها. لمعلوماتك الشيخ مرتضى الانصاري هو اول من افتى او راى ان المرجع هو نائب الامام -هذه المعلومة فاتتك في البحث -ومن عصره بدات الجباية-
الجدي الجمعة 26 أغسطس 2011 م
أخي العزيز أحييك على بحثك وتنقيبك في كتبنا الشيعة ، اعجبتني دقة المعلومات واستخراجها. لمعلوماتك الشيخ مرتضى الانصاري هو اول من افتى او راى ان المرجع هو نائب الامام -هذه المعلومة فاتتك في البحث -ومن عصره بدات الجباية-