تحالفهم مع الأوربيين ضد العثمانيين(9/8)
مدير الموقع
الثلاثاء 17 مايو 2011 م
<p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><!--?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /--><o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"></span></b> </p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">أدرك الصفوّيون أنهم لن يستطيعوا منازلة السلطة العثمانية إلا بالتعاون مع أعدائها الأوربيين، ولذلك نجد بعض سلاطينهم وعلى رأسهم إسماعيل الأول وعباس الأول حرصوا كل الحرص على الاتصال بجميع ملوك أوربا، وحاولوا عقد المعاهدات معهم للتعاون المشترك من أجل مناهضة العثمانيين ومحاربتهم.<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">وقد تسبب كثير من الحروب مع الصفوّيين في أن يرجع القادة العثمانيون من فتوحاتهم في أوربا ليوقفوا الزحف الصفوي على الأراضي السنّية؛ كما حدث مع السلطان سليم العثماني حينما عاد من فتوحاته في أوربا ليواجه إسماعيل الأول. وكما حدث مع السلطان سليمان القانوني حينما حاصر النمسا، وكان يدك أسوارها لمدة ستة أشهر وكاد يفتحها. ولكن طارت إليه أنباء من الشرق جعلته يكرّ راجعاً إلى إستانبول. إنها نذر الخطر الصفوي بشقيه:<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; COLOR: blue; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; COLOR: blue; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><span style="mso-spacerun: yes"> </span>أ- فتن الباطنية والعلوية .<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; COLOR: blue; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; COLOR: blue; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">ب- الحروب طويلة الأمد</span></b><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"> [<a style="mso-footnote-id: ftn1" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftn1" name="_ftnref1"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote" dir="ltr"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[1]</span></b></span></span></span></a>].<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">ويكفي هاهنا قول بوسيك سفير فرديناد ملك قشتالة في بلاط السلطان محمد الفاتح حين صرح قائلاً: "إن ظهور الصفوّيين قد حال بيننا (يقصد الأوربيين) وبين التهلكة (يقصد الهلاك على أيدي العثمانيين)" [<a style="mso-footnote-id: ftn2" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftn2" name="_ftnref2"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote" dir="ltr"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[2]</span></b></span></span></span></a>].<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">ولقد شهد التاريخ كثيراً من المؤامرات التي حيكت في عهد الشاه إسماعيل الأول، إذ بعد هزيمته المرة في موقعة جالديران أمام السلطان سليم الأول، توجه للتحالف مع البرتغاليين لتغطية الهزيمة التي لحقت به في تلك الموقعة، فأقام العلاقات معهم. وكان هؤلاء جزءاً من أوربا التي فرحت بظهور الدولة الصفوّية حين لاحت لهم بظهورها فرصة انفراج الضغط العثماني عليهم وعلى تجارتهم. ولذلك سعت الممالك الأوربية وإسماعيل الصفوي يعرض كل منهما على الآخر تثبيت عرى الصداقة والمودة وإيجاد علاقات سياسية واقتصادية [<a style="mso-footnote-id: ftn3" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftn3" name="_ftnref3"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote" dir="ltr"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[3]</span></b></span></span></span></a>].<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; COLOR: red; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">أما البرتغاليون فقد تمت اتفاقية بين حاكمهم في الهند "البوكيرك" وبين الشاه إسماعيل الأول نصّت على ما يلي:<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; COLOR: red; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">1- تصاحب قوة بحرية برتغالية حملة إيران على البحرين والقطيف.<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">2- تتعاون البرتغال مع إيران على إخماد حركات التمرد في بلوشستان ومكران.<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">3- تتحد الدولتان في مواجهة الدولة العثمانية.<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">4- تصرف حكومة إيران النظر عن جزيرة هرمز، وتوافق على أن يبقى حاكمها تابعاً للبرتغال وأن لا تتدخل في أمورها الداخلية [<a style="mso-footnote-id: ftn4" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftn4" name="_ftnref4"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote" dir="ltr"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[4]</span></b></span></span></span></a>].<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">ومن الدول أيضاً التي كان الصفوّيون يسعون لإيجاد علاقات وإبرام معاهدات معها للتخلص من السلطنة العثمانية إسبانيا والمجر، حيث بعث إسماعيل الأول برسالتين إلى كل من إسبانيا والمجر، طلب فيهما عقد معاهدات صداقة وتعاون بينهم، وعرض فكرة اتحاد بغرض سحق الأتراك حسب تعبيره [<a style="mso-footnote-id: ftn5" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftn5" name="_ftnref5"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote" dir="ltr"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[5]</span></b></span></span></span></a>].<o:p></o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p> </o:p></span></b></p> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">وكان سعيه للاتفاق مع جمهورية فينيسيا (البندقية) مخزياً، إذ كانت فينيسيا من الدول المتأثرة تجارياً بسبب قضاء العثمانيين على الدولة البيزنطية وإغلاقها الطريق الرئيس للتجارة بين أوربا وآسيا، فأرسل الشاه إسماعيل السفراء إلى بلاط فينيسيا مقترحاً عليهم الهجوم على العثمانيين عن طريق البحر، وأن يقوم هو بالهجوم من ناحية البر، على أن تسترد فينيسيا قواعدها التي فقدتها في البحر الأبيض المتوسط [<a style="mso-footnote-id: ftn6" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftn6" name="_ftnref6"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote" dir="ltr"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[6]</span></b></span></span></span></a>].<o:p></o:p></span></b></p> <div style="mso-element: footnote-list" align="justify"><br clear="all"></div> <div style="mso-element: footnote-list" align="justify"> <hr align="right" size="1" width="33%"> </div> <p style="LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-element: footnote" dir="rtl" class="MsoNormal" align="justify"><a style="mso-footnote-id: ftn1" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftnref1" name="_ftn1"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 12pt; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[1]</span></span></span></span></span></a><span dir="rtl"></span><span dir="rtl"></span><font size="3" face="Times New Roman"> </font><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">محمد عبد اللطيف هريدي: الحروب العثمانية الفارسية وأثرها في انحسار المد الإسلامي عن أوربا، ص 61.<o:p></o:p></span></b></p> <p style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-element: footnote" dir="rtl" class="MsoFootnoteText" align="justify"><span style="mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p><font face="Times New Roman"> </font></o:p></span><a style="mso-footnote-id: ftn2" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftnref2" name="_ftn2"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 12pt; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[2]</span></span></span></span></span></a><span dir="rtl"></span><span dir="rtl"></span><font size="3" face="Times New Roman"> </font><b><span style="LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">أحمد الخولي: الدولة الصفوية، ص 87.<o:p></o:p></span></b></p> <p style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-element: footnote" dir="rtl" class="MsoFootnoteText" align="justify"><span style="mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p><font face="Times New Roman"> </font></o:p></span><a style="mso-footnote-id: ftn3" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftnref3" name="_ftn3"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10pt; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[3]</span></span></span></span></span></a><span dir="rtl"></span><span dir="rtl"></span><font face="Times New Roman"> </font><b><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">المرجع السابق، ص 87.</span></b><span style="mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p></o:p></span></p> <p style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-element: footnote" dir="rtl" class="MsoFootnoteText" align="justify"><a style="mso-footnote-id: ftn4" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftnref4" name="_ftn4"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10pt; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[4]</span></span></span></span></span></a><span dir="rtl"></span><span dir="rtl"></span><font face="Times New Roman"> </font><b><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">المرجع السابق، ص 91-92.</span></b><span style="mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p></o:p></span></p> <p style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-element: footnote" dir="rtl" class="MsoFootnoteText" align="justify"><a style="mso-footnote-id: ftn5" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftnref5" name="_ftn5"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10pt; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[5]</span></span></span></span></span></a><span dir="rtl"></span><span dir="rtl"></span><font face="Times New Roman"> </font><b><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">المرجع السابق، ص 94.</span></b><span style="mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p></o:p></span></p> <p style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-element: footnote" dir="rtl" class="MsoFootnoteText" align="justify"><a style="mso-footnote-id: ftn6" title="" href="/adminsa/../articles.aspx?id=3974&selected_id=0&page_id=0&page_size=20&links=False#_ftnref6" name="_ftn6"><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="ltr"><span style="mso-special-character: footnote"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="FONT-FAMILY: 'Times New Roman'; FONT-SIZE: 10pt; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US">[6]</span></span></span></span></span></a><span dir="rtl"></span><span dir="rtl"></span><font face="Times New Roman"> </font><b><span style="FONT-FAMILY: 'Simplified Arabic'; FONT-SIZE: 13pt; mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE">المرجع السابق، ص 93.</span></b><span style="mso-bidi-language: AR-YE" lang="AR-YE"><o:p></o:p></span></p> <p><br></p><p><br></p><p><font color="#0000ff"><br></font> </p><div align="center"><a class="btn btn-primary" style="color:#fff;" href="/Article/index/7160"> التالي: الخاتمة </a> <a class="btn btn-primary" style="color:#fff;" href="/Article/index/7158"> السابق: غدر الصفويين بأهل السنة </a></div> <p></p>
التعليقات