download
خلاصة البحث(6/5)
مدير الموقع
الثلاثاء 24 يونيو 2025 م
<p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"> </p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">وبعد... فهذه أهم الحقائق التي توصلت إليها من خلال هذا البحث:</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">أولاً: إن تفسير قوله تعالى: </span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: blue; font-family: "Simplified Arabic";">((وَاعْلَمُوا أَنّمَا غنِمْتُمْ مِنْ شيْءٍ فَأَنّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى...))</span></span><span class="a"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"><font color="#0000ff"> [</font></span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">الأنفال:<span style="color: red;">41</span>] بأرباح المكاسب وتسليمها للفقهاء لا دليل عليه البتة.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>1</span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- لا من القرآن الكريم فإن الآية نفسها موضوعها غنائم الحرب التي تؤخذ قسراً من الكافرين لا مكاسب السلم التي تؤخذ فرضاً من المسلمين.<o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">وأما علاقة خمس المكاسب بها فهي لفظية بحتة لا حقيقة لها.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>2</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- ولا من السنة النبوية المطهرة إذ لم يرد من قول النبي صلى الله عليه وآله وسلم ولا من فعله ولا تقريره.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>3</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- ولم يرد عن أحد من الخلفاء الراشدين بما فيهم أمير المؤمنين </span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">علي</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"> عليه السلام.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>4</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- ولا يوجد فيه أي نص عن الأئمة المعصومين في أي مصدر معتمد ك</span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">الكافي</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"> </span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">للكليني</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"> أو </span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">من لا يحضره الفقيه</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"> </span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">للقمي</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">، أو </span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">الاستبصار</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"> </span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">للطوسي</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"> وغيرها.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>5</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- ولم يُفت به أي فقيه من الفقهاء المعتبرين المتقدمين كالشيخ </span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">المفيد</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"> والشيخ </span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">الطوسي</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"> والسيد </span></span><span class="a0"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">المرتضى علم الهدى</span></span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";"> وغيرهم.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>6</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- سقوط السند اللغوي لهذه التسمية (الخمس) من حيث تعلقها بالمكاسب.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>7</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- سقوط السند الشرعي لهذه التسمية أيضاً.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">ثانياً: وجود نصوص عديدة واردة عن (الأئمة) تنص على أن:</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>1</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- حكم الخمس وإعطائه للإمام المعصوم نفسه هو الاستحباب وليس الوجوب.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>2</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- جواز تصرف صاحب (الخمس) به دون شرط الرجوع إلى الإمام متى احتاج إلى ذلك، ومراجعة الإمام إنما هي على سبيل الاستحباب غير الملزم.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>3</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- بعض هذه النصوص تصرح أن الأئمة أباحوا الخمس لأتباعهم وأسقطوه عنهم مطلقاً تكرماً وتفضلاً.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>4</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- وبعضها تنص على إباحته لهم حتى يقوم القائم الغائب.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>5</span></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- لا يوجد أي نص يتعلق بالفقهاء وإدخالهم في موضوع الخمس.<o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">ثالثاً: إن فتوى إعطاء الخمس للفقيه إنما قال بها بعض الفقهاء المتأخرين دون المتقدمين وأن هذه الفتوى تمتاز بما يلي:</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>1</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- مختلف فيها ولا إجماع عليها.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>2</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- عدم اعتمادها على أي نص عن الأئمة المعصومين أو القرآن الكريم أو السنة النبوية المطهرة.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>3</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- اضطراب أقوال الفقهاء الذين اعتمدوها وحيرتها وترددها وتناقضها فيما بينها في أقوال الفقيه نفسه ومن فقيه إلى فقيه ومن زمان إلى زمان.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>4</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- والأهم من ذلك كله تناقضها التام مع الأقوال الواردة عن الأئمة المعصومين.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span dir="rtl"></span><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; color: red; font-family: "Simplified Arabic";"><span dir="rtl"></span>5</span><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">- عدم إمكانية تطبيقها على الواقع فهي خير مثال يمكن أن يضرب على تناقض النظرية مع التطبيق.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">وبعد... فهذه أهم ما توصلت إليه من حقائق ونتائج أضعها بين يدي إخوتي وبني جلدتي ممن يحبون الحق ويبحثون عن الحقيقة ويتحلّون بالإنصاف ممن لازال -عن حسن نية وقصد وابتغاء للثواب والأجر- يرهق نفسه بدفع (الخمس)، أداء للأمانة الدينية والبحث العلمي المنصف المجرد، وبراً بالإخوة ونصيحة لله ولرسوله ولكتابه ولأئمة المسلمين وعامتهم، وتبصيراً للعقول النيرة المنعتقة من نير التقليد الأعمى اتباعاً للحق الأسنى والطريقة المثلى، والحجة الواضحة الناصعة والأدلة البينة الساطعة، ونشراً للوعي بين الجماهير العاقلة ذات النفوس الطيبة والعقلية المحايدة والإرادة الحرة المستقلة الفاعلة.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">ويا رب! هذا الجهد وعليك التكلان، وأنت المستعان وبك المستغاث، ولا حول ولا قوة إلا بك.</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal" dir="rtl" style="margin: 6pt 0cm 0pt; text-indent: 1cm;"><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">المؤلف</span></span><span dir="ltr" style="font-size: 16pt; font-family: Sylfaen;"><o:p></o:p></span></p><p><span style="font-weight: 700;"><span lang="AR-SA" dir="rtl" style="font-size: 13pt; font-family: "Simplified Arabic";">جمادى الأولى <span style="color: red;">1419</span>هـ- أيلول <span style="color: red;">1998</span>م</span></span></p><p><br></p><p><br></p><p><font color="#0000ff"><br></font></p><div align="center"><a class="btn btn-primary" href="https://pwadmin.alburhan.com/Article/index/5747" style="transition-property: all;">التالي: مراجع البحث</a> <a class="btn btn-primary" href="https://pwadmin.alburhan.com/Article/index/6435" style="transition-property: all;">السابق: الباب الثاني: الخمس بين الغنائم والمكاسب</a></div>
تصفح الكتاب